ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020 - ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 200
Εκδοτική δραστηριότητα.
Εκδοτική δραστηριότητα
Στην Ελλάδα οι πρόσφυγες στο σύνολό τους έστρεψαν εύλογα μετά τη μικρασιατική καταστροφή την προσοχή τους, παράλληλα με την επιβίωση, στη συλλογή, τη συγκέντρωση και την περίσωση των λαογραφικών, γλωσσικών και άλλων μνημείων του πολιτισμού τον οποίο είχαν αναπτύξει στις προγονικές τους εστίες.Η αγωνία δηλαδή των Ποντίων προσφύγων από τη μια για τη διάσωση και τη διατήρηση του παρελθόντος του ιστορικού Πόντου, των ηθών, των εθίμων και της παράδοσής του, και από την άλλη για την καταγραφή της νέας πραγματικότητας στην Ελλάδα, οδήγησε στην έκδοση και άλλων περιοδικών, τα οποία μολονότι δεν είχαν μία καθαρά επιστημονική βάση, αποτέλεσαν, ωστόσο, πολύ σημαντικές πηγές για τους ιστορικούς ερευνητές των δεκαετιών που ακολούθησαν.
Οι διευθυντές τους, λάτρεις του Πόντου και εκφραστές της ποντιακής ιδέας, κατάφεραν είτε με τα δικά τους άρθρα είτε με τα άρθρα τακτικών και έκτακτων συνεργατών -κάποιες φορές και ακαδημαϊκών- να παραδώσουν στο αναγνωστικό κοινό έναν πλούτο πληροφοριών, φωτογραφιών και νοσταλγικών αναφορών-αφηγήσεων. Οι πληροφορίες αυτές, οι περισσότερες από τις οποίες βασίζονταν στη μνήμη, αποτελούν σήμερα πολλές φορές πρωτογενή πηγή, αφού προέρχονται από πληροφορητές της πρώτης προσφυγικής γενιάς, αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων είτε στον Πόντο είτε στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου.
Ποντιακά Φύλλα
Η αρχή έγινε με το μηνιαίο λαογραφικό περιοδικό «Ποντιακά Φύλλα» το Μάρτιο του 1936, χάρη στο Νικ. Καπνά. Το Δεκέμβριο του 1937, ο σύλλογος «ΑΡΓΟΝΑΥΤΑΙ-ΚΟΜΝΗΝΟΙ» αποφάσισε ομόφωνα να πληρώσει δύο ετήσιες συνδρομές των «Ποντιακών Φύλλων», γιατί αυτά «συντελούν εις την διανοητικήν εξύψωσιν των συμπατριωτών μας καθ' όλην την Ελλάδα». Πραγματικά, ήταν αναμφισβήτητη η προσφορά του περιοδικού τόσο για την εποχή κατά την οποία κυκλοφόρησε (1936-1940) όσο και για την καταγραφή ανεκτίμητων για το σημερινό ερευνητή στοιχείων, εν προκειμένω και για την ιστορία και τις δράσεις των «ΑΡΓΟΝΑΥΤΩΝ-ΚΟΜΝΗΝΩΝ». Η κυκλοφορία του περιοδικού διεκόπη το Μάρτιο του 1940.
Χρονικά του Πόντου
Το θέμα των «Ποντιακών Φύλλων» έκλεισε οριστικά, ειδικά από τη στιγμή που την ταραγμένη εμπόλεμη περίοδο ακολούθησε η Γερμανική Κατοχή, οπότε τέθηκαν και πάλι άλλες προτεραιότητες, όπως η οικονομική ενίσχυση των απόρων και ιδιαίτερα η σίτιση των μικρών παιδιών μέσα στην πόλη των Αθηνών και του Πειραιά.
Έτσι, στις αρχές του Σεπτεμβρίου του 1943, και μετά από την επίσκεψη στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο που ευλόγησε την απόφαση και ευχήθηκε την πρόοδο των «Χρονικών του Πόντου», όλα ήταν πια έτοιμα για την έκδοση
Σ' αυτό, μεταξύ των άλλων, τα μέλη του συμβουλίου έγραφαν τα ακόλουθα:
«Με χαρά μας προβαίνομε στην έκδοση των "Χρονικών του Πόντου". Είμαστε βέβαιοι, πως το ίδιο συναίσθημα δοκιμάζουν κι όλοι οι συμπατριώτες μας... Τα "Χρονικά του Πόντου" μαζί με το "Αρχείον Πόντου", τα "Ποντιακά Φύλλα" και όλα τα άλλα όμοια έντυπα βιβλία και περιοδικά, θ' αποτελέσουν την "ιερά κιβωτό" μέσα στην οποία θα περισώσωμεν και θα διαφυλάξομε τα προγονικά μας κειμήλια, τους ατίμητους θησαυρούς μας, τα όσια και τα ιερά μας
Ο «Ελληνικός Πόντος» του Χρ. Δημάρχου
Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει το μελετητή της ιστορίας των «ΑΡΓΟΝΑΥΤΩΝ-ΚΟΜΝΗΝΩΝ» είναι η ακλόνητη πίστη των μελών του στις αξίες και στα ιδανικά της ιστορικής πατρίδας του Πόντου και η αστείρευτη δύναμή τους, Εν προκειμένω, όταν η έκδοση του περιοδικού «Χρονικά του Πόντου» θεωρήθηκε αδύνατη, ένα άλλο πόνημα, το λεύκωμα του ποντίου καλλιτέχνη και μέλους του συλλόγου Χρ. Δημάρχου με τίτλο «Ο Ελληνικός Πόντος», ήλθε να καλύψει πρόσκαιρα το δυσαναπλήρωτο κενό. Το συγκεκριμένο καλλιτεχνικό λεύκωμα 62 σελίδων με 183 εικόνες (σχεδιάσματα) περιείχε όλη τη ζωή του Πόντου (εργασίες, γεωργία, νοικοκυριό, εμπόριο, γάμος, διασκέδαση, οικιακά και αγροτικά εργαλεία).
Το Ενημερωτικό Δελτίο γεννιέται
Απόδειξη του διαρκούς αυτού αγώνα ήταν η απόφαση του συλλόγου να προχωρήσει, πολλές δεκαετίες αργότερα, στην έκδοση του Ενημερωτικού Δελτίου του. Ο βασικότερος λόγος της έκδοσής του -η ιδέα ανήκει στον τότε πρόεδρο Γ. Σουρμελή- ήταν για το συμβούλιο ο σεβασμός στο κύρος και την ιστορία του συλλόγου. Το συνήθως τετρασέλιδο έντυπο, με εξαίρεση κάποια πολυσέλιδα αφιερώματα, κυκλοφορεί ανελλιπώς από το Φεβρουάριο του 1990 μέχρι και σήμερα, σε μηνιαία αρχικά αλλά κυρίως σε διμηνιαία βάση.
Σκοπό του έχει, όπως έγραψε με σαφήνεια η συντακτική επιτροπή στο πρώτο φύλλο του Δελτίου, την πληρέστερη ενημέρωση και επικοινωνία με τα μέλη του συλλόγου, σε μια προσπάθεια βελτίωσης τής μεταξύ τους επαφής. Περιλαμβάνει ειδήσεις για τις δραστηριότητες και το πρόγραμμα του συλλόγου, πληροφορίες για τις δραστηριότητες άλλων συλλόγων, ιστορικές και άλλες αφηγήσεις από τη ζωή των Ελλήνων Ποντίων, και επίσης σκέψεις και σχόλια για την τρέχουσα ποντιακή επικαιρότητα. Πολύ σημαντικά είναι τα πολυσέλιδα τιμητικά αφιερώματα σε διαπρεπείς Ποντίους, λ.χ. στο Σίμο Λιανίδη, τον Ισ. Λαυρεντίδη κ.ά., καθώς και άλλα τεύχη με πανηγυρικό χαρακτήρα, όπως το Έκτακτο Δελτίο του 1991, αφιερωμένο στα 60 χρόνια προσφοράς και δράσης του συλλόγου.
Μέλη της συντακτικής επιτροπής διετέλεσαν οι: Παν. Ηλιάδης, Χρ. Ανδρεάδης, Διαμ. Λαζαρίδης (1990-1999) και Λ. Καλπίδου (1990-1992). Οι δύο πρώτοι, άξιοι φιλόλογοι, υπήρξαν εναλλάξ και υπεύθυνοι της ύλης του Δελτίου και εξακολουθούν μόνοι πια μετά το 1999 να προσφέρουν αγόγγυστα και ανιδιοτελώς τις πολύτιμες υπηρεσίες τους.
Εκδόσεις βιβλίων και Ιστοσελίδα του συλλόγου
Τα τελευταία χρόνια, επίσης, συνειδητοποιώντας το τεράστιο έλλειμμα στον τομέα της χρηματοδότησης έκδοσης βιβλίων σχετικών με τον Πόντο, οι «ΑΡΓΟΝΑΥΤΑΙ-ΚΟΜΝΗΝΟΙ» προχώρησαν στην έκδοση εξαιρετικών εργασιών, που εκπονήθηκαν από έγκριτους πόντιους λογοτέχνες, ιστορικούς κ.ά.
Το βιβλίο «Ομιλίαι για τον Ελληνισμό του Πόντου» (1989) με επιμέλεια του Παν. Ηλιάδη, το Ανθολόγιο «Πόντιοι Ποιητές» (1996) του ποιητή Ηλ. Τσιρκινίδη, η μονογραφία «Οι Ποντιακοί Χοροί» (2000) του Χρ. Σαμουηλίδη, η μονογραφία για το «Τσαγράκ Κερασούντας» (2001) του φιλολόγου-ιστορικού Χρ. Ανδρεάδη, είναι μερικές από τις τελευταίες εκδοτικές προσπάθειες του συλλόγου. Βούληση της διοίκησης είναι αυτές να αυξηθούν στα επόμενα χρόνια, συνδράμοντας έτσι και με αυτό τον τρόπο στην πρόοδο και στην ανάπτυξη της έρευνας και της προβολής του Πόντου και του Ποντιακού Ελληνισμού.
Ο Σύλλογος, τέλος, αφουγκραζόμενος τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της νέας γενιάς, προχώρησε στη δημιουργία ιστοσελίδας στο Διαδίκτυο (www.argonautai-komninoi.gr). Πρόκειται ουσιαστικά για ένα «παράθυρο» στον κόσμο, μέσα από το οποίο έχει τη δυνατότητα να ενημερώσει τον όπου γης ενδιαφερόμενο, ιδιαίτερα το νέο που είναι εξοικειωμένος με τη σύγχρονη τεχνολογία, όχι μόνο για τις δραστηριότητες του αλλά και για την ιστορία και τον πολιτισμό των Ελλήνων του Πόντου τόσο στην ιστορική πατρίδα όσο και στην Ελλάδα.